Rol Dutch Dream Group

Dutch Dream begeleidde Peter Kramer gedurende het gehele proces van verkoop van zijn onderneming NFGD.

Over de deelneming

De NFGD Zoetermeer B.V. (Nederlandse Film en GeluidsDienst) is een audiovisueel bedrijf en levert turn-key installaties via verhuur- en verkoopopdrachten. Gegroeid van accountmanager tot salesmanager in de wereld van de professionele apparatuur werd het in 1989 tijd voor Peter om een volgende stap te zetten. “Toen de toenmalige eigenaar van NFGD Kees van Bemmel wilde stoppen zijn we in gesprek geraakt en heb ik de stap gezet naar zelfstandig ondernemer via een management buy-in.”

Het ondernemen beviel hem goed: “Het plezier zat voor mij in het feit dat je je eigen weg kunt gaan. Gaat het goed heb je het zelf gedaan, gaat het niet goed dan ook. De “downs” heb ik overleefd door altijd vast te houden aan kwaliteit en door intern het bedrijfsbelang boven alles te stellen.” Na 26 jaar aan het roer te hebben gestaan is het nu tijd voor Peter Kramer om plaats te maken. Dutch Dream Group heeft hem geholpen in zijn zoektocht naar een geschikte opvolger.

Over het proces

Hieronder kunt u het interview met Peter Kramer lezen.

Wanneer kwam bij u het moment dat u dacht: ik moet aan bedrijfsopvolging gaan denken?
“Ik ben ongeveer 3 jaar geleden gaan nadenken over opvolging, toen er toevallig een kandidaat op mijn pad kwam. Dat is na ruim een jaar praten niet doorgegaan en ook bij een tweede kandidaat was na anderhalf jaar de overname niet gelukt. Ik heb toen besloten niet meer steeds op één paard te wedden, maar een ruimere zoektocht op te zetten, zodat je meer kans hebt op de juiste kandidaat.”

Hoe kwam u in aanraking met Dutch Dream Group?
“De Dutch Dream Group is mij geadviseerd door een relatie, waarna ik contact heb gezocht en een kennismakingsgesprek met Alois Dee heb gehad. Daar had ik een goed gevoel bij, waarna ik besloten heb met hem in zee te gaan.”

Wat was precies de vraag waarmee u bij Dutch Dream Group terecht kwam?
“De opdracht was heel simpel: zoek een kandidaat voor overname van de NFGD en begeleid mij in dit proces. Een extra moeilijkheid was wel, dat de kandidaat ook bereid moest zijn het bedrijfspand over te nemen.”

Waar was u naar op zoek? Waar moest een opvolger aan voldoen?
“In overleg met Alois heb ik een duidelijke voorkeur geformuleerd voor een management buy-in, liefst van een kandidaat uit ons vakgebied, die de NFGD in grote lijn zou voortzetten. Maar in geval van een goede branchevreemde kandidaat was ik bereid een tijdje te blijven ter ondersteuning.”
Wat heeft Dutch Dream Group voor u betekend in uw zoektocht?
“Ik ben uitgegaan van de persoonlijke begeleiding van Alois Dee, waarbij die voornamelijk bestond uit de communicatie met potentiële kandidaten en tactische tips en strategiebepaling tijdens het verkoopproces. Ook als gesprekken wat lastiger werden tijdens het onderhandelen kon ik dat aan Alois overlaten, zodat mijn verstandhouding met de potentiële opvolger positief bleef.”

Hoe verliep de zoektocht?
“Er kwamen vrij snel behoorlijk wat passende kandidaten op het verkoopmemorandum af, waarvan na een eerste gesprek een aantal serieuze kandidaten overbleven. Het lastige was wel, dat tijdens vervolggesprekken met kandidaten telkens nieuwe kandidaten opdoemden, die ook de moeite van serieuze gesprekken waard waren. De keuze wordt dan lastig om vol gas door te gaan met een kandidaat of die on hold te zetten in afwachten van een (misschien wel betere) nieuwe kandidaat. Met als risico dat ze allebei niet doorgaan. Ook daarin heeft Alois Dee goed geadviseerd en geacteerd.”

Bent u nog obstakels onderweg tegengekomen?
“Er waren uiteraard obstakels naast de (neem ik aan) gebruikelijke discussies over bijvoorbeeld de uitkomsten van de due diligence. Het belangrijkste obstakel was echter de medewerking van de bank die nodig was, omdat ook het pand gefinancierd moest worden. Zij hebben dus een duidelijke stempel op de verkoop gedrukt en een eerdere kandidaat afgewezen waar ze geen vertrouwen in hadden. Vooral de passieve houding van de bank om vooraf totaal geen voorwaarden te noemen of uitspraken vast te leggen, was heel lastig. Hun opstelling was: ‘we leggen ons nergens op vast, je komt maar met een kandidaat en een concrete financieringsvraag en dan gaan wij wel kijken of we het doen.’ Dat heeft een grote mate van onzekerheid gegeven voor alle partijen, die uiteindelijk wel opgelost is met een deal.”

Welk advies zou u ondernemers willen geven die een opvolger zoeken?
“Als ik een ondernemer zou moeten adviseren dan praat ik tegen een ondernemer zoals ik zelf ben met een bedrijf van ca. 45 man. “Mijn soort” ondernemer (commercieel en bedrijfsmatig goed, cijfermatig en juridisch minder) zou ik willen adviseren zich goed voor te bereiden op een verkoop. Wat ik zelf van tevoren had moeten doen was een eigen due diligence laten uitvoeren door een partij die daar ervaring mee heeft. Dat kost wat geld maar zou een hoop discussie achteraf gescheeld hebben. Zorg dat daarna alles op orde komt waar de adviseurs van een overnamekandidaat naar kijken ten aanzien van personeel, financieel, juridisch, bedrijfsmatig enzovoort. Dat is veel werk, maar dat moet later toch gebeuren en dan heb je het maar vast gedaan.

Ga daarna niet zelf op zoek naar een kandidaat, maar laat je direct begeleiden door een partij als Dutch Dream Group. Maak kennis met de man die je daadwerkelijk gaat begeleiden en kies voor hem als je vertrouwen in hem hebt.

Realiseer je ook dat er meer kosten mee gemoeid zijn dan je je misschien van tevoren denkt. De (overigens terechte) kosten voor de uren van je adviseur lopen fors op als er veel gesprekken zijn. Waar je op kunt besparen door de eerste gesprekken alleen te doen. Dat is toch hoofdzakelijk kennismaken en aftasten en dat kan zonder adviseur. Bij vervolggesprekken zal deze er uiteraard wel bij moeten zijn. Er komen later in het proces ook advocaten, fiscalisten en juristen aan te pas en die hebben allemaal forse uurtarieven. Allemaal terecht, maar realiseer je dat er flinke kosten kunnen ontstaan.”

Heeft u nog dromen en ambities voor de toekomst?
“Een gunstige bijkomstigheid vind ik in mijn geval, dat ik nog vrij lang bij het bedrijf betrokken blijf om een heel groot project af te ronden, wat niet zo maar overgenomen kan worden door de nieuwe eigenaar. Daar moet je natuurlijk wel goede afspraken over maken om elkaar niet voor de voeten te lopen, maar ik vind het prettig nog een bezigheid te hebben en te zien wat de nieuwe eigenaar met het bedrijf gaat doen. Wat ik na afronding van het project ga doen weet ik nog niet, maar ik ben niet bang dat ik me ga vervelen. Met voldoende hobby’s en wellicht nog wat advieswerkzaamheden zie ik de toekomst met plezier tegemoet.”

Wilt u uw opvolger nog wat meegeven?
“Ik ga juist mijn opvolger niets meegeven, hij moet het bedrijf vooral leiden op zijn manier en die is op voorhand anders dan de mijne was. Ik ga op geen enkele wijze commentaar of kritiek leveren of met medewerkers over zijn aanpak in gesprek. Ik blijf ook buiten de dagelijkse werkzaamheden en heb geen managementverantwoording meer. In mijn ogen is dat de enige manier om als oude en als nieuwe eigenaar nog in hetzelfde bedrijf werkzaam te zijn.”