Een rondje langs investeerders. Met hen bespreken we de huidige ‘Corona-tijd’; hoe kijken zij hiernaar, welke afwegingen worden gemaakt en hoe gaan zij om met bestaande portfoliobedrijven en nieuwe investeringen? Deze keer hebben we gesproken met Merijn ten Thije van Participatiefonds Duurzame Energie Noord-Holland (PDENH). PDENH investeert met ruim 85 miljoen in bedrijven die zich richten op de energietransitie, circulaire economie en duurzame mobiliteit.
Kun je aangeven wat de huidige bedrijven in jullie portefeuille merken van de ‘Corona-tijd’ en welke maatregelen er worden genomen?
Dit is sterk afhankelijk van de markt waarin een bedrijf actief is. Er zijn zeker bedrijven die last hebben van deze crisis, maar tegelijk zijn er net zo goed bedrijven die het goed of redelijk blijven doen. De gehele (productie)keten is hierbij relevant. Bedrijven die te maken hebben met het buitenland waar Corona eerder uitbrak en maatregelen nog verder gaan, kampen soms met leveringsproblemen. “We kijken dan bijvoorbeeld of het mogelijk is om tijdelijk met andere leveranciers te werken, om voorraad aan te leggen of misschien uit te wijken naar een andere productielocatie.”
“Als aandeelhouder intensiveren wij het contact om te kijken waar we de ondernemers kunnen helpen, maar de ondernemer en het management zijn wel in de lead.” Dat mag je ook van ze verwachten vindt Merijn; daar zijn ze ook op beoordeeld. “Natuurlijk helpen we ze daar wel bij, maar je moet wel vertrouwen in het management hebben.”
Kijk je nu anders naar managementteams?
“Kijk, het is natuurlijk een andere situatie, die niemand vorige jaar had kunnen voorzien. Wel zie je nu hoe ondernemers omgaan met de nieuwe werkelijkheid. Bijvoorbeeld; hoe flexibel, hoe ondernemend is het management? Zien ze nieuwe kansen? Of; hoe actief worden plannen gemaakt of aangepast? Op termijn gaan we dat terugzien. Ik zie veel creativiteit ontstaan. En in deze crisistijd wordt leiderschap van management wel extra geaccentueerd.” Transparantie, overzicht hebben en heldere communicatie zijn daarbij van essentieel belang.
Op de vraag of andere capaciteiten of kennis en kunde nodig zijn bij bedrijven wordt bevestigend gereageerd. Merijn ziet bij sommige bedrijven een verschuiving ontstaan naar meer online activiteiten.
Merijn: “Wel goed om op te merken – PDENH is een impactfonds. In deze lastige tijd vind ik dat wij als PENDH – maar ook andere fondsen – juist moeten blijven investeren! Nú kan je er als investeringsfonds zijn voor ondernemers en daar is PDENH ook voor opgericht. Je moet ondernemers met goede ideeën blijven steunen; die ideeën zijn nu niet minder goed dan voor Covid-19 natuurlijk. Wel is er een nieuwe werkelijkheid ontstaan” Wat daarbij meespeelt is dat PDENH investeert in duurzame initiatieven. Energietransitie, e-mobility en circulair zijn focusgebieden; de bedrijven van de toekomst. “Daar moet je juist nu in investeren en ondernemers niet in de kou laten staan. We moeten ervoor waken om terug te vallen in oude patronen. PDENH is er ook om een investeringsronde op gang te brengen en om bepaalde innovatieve proposities op te pakken.”
Hoe ga je om met eventuele extra financiële steun die nodig is?
“Er zijn diverse (extra) maatregelen beschikbaar, zo ook de Col-regeling die is aangekondigd. Natuurlijk kijken we met het fonds zelf ook waar we kunnen helpen.
Hoe kijk je aan naar toekomstige investeringen? Zie je nog steeds dezelfde kansen of kijk je daar wel met een ander oog naar?
“In de kern blijft onze focus hetzelfde. In beoordelingen die we nu doen, kijken we natuurlijk wel naar wat de mate van impact die de afgelopen maanden hebben gehad op business model. Hoe zit het met de afnamekant, de sourcing, de logistiek? Natuurlijk kijk je daar vandaag de dag, met de wetenschap van nu, anders naar dan een half jaar geleden. We zijn niet kritischer dan anders, het proces dat we hanteren is ongewijzigd. Met de wetenschap van Corona geef je wel extra aandacht aan bepaalde elementen in de economie. Ik zie ook zeker kansen. Een voordeel van start- en scale-ups is dat ze redelijk ‘agile’ zijn, dus zich relatief makkelijk kunnen aanpassen aan nieuwe omstandigheden.
Als fonds kijken wij naar welke impact een bedrijf op langere termijn heeft op de duurzame economie. Of het bijvoorbeeld een CO2-reductie behaald, werkgelegenheid creëert, sociale impact heeft; dat zijn voor ons belangrijkere elementen.
Zie je verandering in transactie- en financieringsstructuur?
“Je ziet maatregelen met ‘zachte leningen’ ter overbrugging, met bijvoorbeeld een uitgestelde aflossingsperiode. Daarnaast denk ik dat je in deze tijd als investeerder meer kan samenwerken en bijvoorbeeld meer met co-financiering kan doen met andere partijen. Je verkleint eventuele risico’s omdat je relatief minder exposed bent en je kan samen optrekken. Er zitten best veel voordelen aan co-financiering. Ik zie dat er meer animo is om samen naar bepaalde proposities te kijken en due diligence te doen. Door samen te werken kunnen uiteindelijk meer ondernemers geholpen worden.”
Vanuit ondernemersperspectief zouden ondernemers volgens Merijn ook moeten kijken naar strategische samenwerkingen die synergie kunnen opleveren. Ook bij een mogelijke verkoop van het bedrijf. “Zoek echt die strategische partner die past bij de filosofie van het bedrijf.”
“Wij zullen een exit nooit blokkeren als het voldoet aan de voorwaarden die we hebben afgesproken. Uiteindelijk is het voor ons als fonds belangrijk om ergens een exit te maken, om de vrijkomende gelden weer te kunnen herinvesteren in nieuwe ondernemingen. Dat hoeft niet in te houden dat het gehele bedrijf wordt verkocht, maar kan ook betekenen dat wij als PDENH worden uitgekocht door andere aandeelhouders. Er zijn natuurlijk meerdere mogelijkheden.”
Zijn advies: “Kijk goed of dit voor jou een goede periode is om te verkopen. Als je het goed doet en je ziet nog groeimogelijkheden, waarom dan verkopen en niet doorgroeien? Àls je wil verkopen of samengaan, kies dan de juiste partner. Die ècht bij je past en de doelstellingen die je zelf had – en dan bedoel ik niet alleen vanuit financieel rendement, maar ook vanuit de impact die je wilde realiseren met je onderneming – ook gewaarborgd blijven. Kies wat past bij de filosofie van je bedrijf, verloochen niet hetgeen waar je altijd voor gestaan hebt.
De glazen bol: Hoe lang denk jij dat dit nog speelt? Gaat het nog meer impact hebben?
“Ik denk dat het nog een grote impact gaat hebben. Niet voor iedere industrie zal het effect hetzelfde zijn maar een aantal sectoren zal hard geraakt worden. Er zullen ook bedrijven sterker uit komen, met learnings voor de toekomst. Bedrijfsmodellen kunnen nog verder aanscherpt worden. In het algemeen denk ik dat we aan de vooravond staan van een nieuw economisch speelveld. De impact zal pas echt later dit jaar zichtbaar worden en ik denk dat er jaren overheen zullen gaan voordat je weer bij het niveau van vorig jaar bent.”
Tot slot: kan je je als investeerder of ondernemer hierop voorbereiden?
“Als PDENH kijken we naar financieel rendement maar de gerealiseerde impact is net zo belangrijk. Waar wij in geloven is duurzame impact maken, met een gezond bedrijfsmodel.
